Straatintimidatie

Een algemene definitie van straatintimidatie is een ongewenste fysieke, verbale of non-verbale toenadering die plaatsvindt in de openbare ruimte.

Onder straatintimidatie vallen:

• Sissen;
• Nafluiten;
• Staren;
• Naroepen;
• Achternalopen;
• Betasten;

Vaak is de aanleiding van het ongewenste gedrag iemands geslacht, religie, seksuele geaardheid of een beperking.

Als de intimidatie seksueel getint is, spreken we ook wel van seksuele (straat-)intimidatie. Dit is vaak gericht tegen meisjes, vrouwen en LHBTIQ+ personen. Onbekende mannen maken seksueel getinte opmerkingen of gebaren, of blijven vrouwen achtervolgen op straat. Zij vragen meerdere keren en soms agressief of ze seks willen. Voor sommige vrouwen zijn opmerkingen als ‘hoer’, ‘hey schatje’ of ‘psst meisje’ opmerkingen die ze dagelijks op straat horen. Dit kan erg intimiderend zijn en geeft bij sommigen een onveilig gevoel.

Om straatintimidatie te voorkomen kiezen vrouwen er daarom soms bewust voor, om zich anders te kleden. Ook vermijden ze bepaalde plekken. Dat beperkt ze dus in hun vrijheid. Daarom is seksuele intimidatie strafbaar per 1 juli 2024. Heeft u dit meegemaakt? Doe dan aangifte bij de politie. Is het net gebeurd en is de dader nog in de buurt, of bent u in gevaar? Bel dan 112. Is de politie niet direct nodig, bel dan 0900-8844.

De publiekscampagnes moeten bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn en wat de gevolgen van straatintimidatie zijn. Ook roepen we omstanders op om actie te ondernemen, door zich te laten horen of zich uit te spreken.

• Van 2 tot 15 september 2024 werd de campagne “IK sta op tegen straatintimidatie” gevoerd, waarbij op sociale media en in het straatbeeld diverse posters te zien waren met mogelijkheden voor omstanders om slachtoffers en daders aan te spreken. Op de posters waren plaatsen te zien, waar relatief veel straatintimidatie wordt ervaren, namelijk het centrumgebied van Zaandam, station Krommenie-Assendelft en sportclubs.

• De herkenbare, landelijke Ben je oké campagne was vanaf dinsdag 15 oktober 2024 te vinden in uitgaansgelegenheden in Zaanstad. De Ben je oké?-campagne helpt omstanders om in te grijpen met een eenvoudige vraag: Ben je oké? Uit onderzoek blijkt dat deze vraag het meest succesvol is. U beschuldigt niemand en helpt een ander op een moeilijk moment, maar ook als blijkt dat er niks aan de hand is. 
  
• Vanaf 5 maart 2025 is een campagne gestart via verschillende communicatiekanalen. U krijgt onder andere via filmpjes uitleg, wat u moet doen als u met straatintimidatie te maken krijgt.

Als u een melding wilt doen van (straat-)intimidatie vul dan het formulier in.

Hier vindt u tips wat u kunt doen als u te maken krijgt met straatintimidatie

TIP 1 : Spreek je vrienden aan op hun gedrag

Ziet u dat een vriend zich intimiderend gedraagt? Bijvoorbeeld door te sissen, te fluiten of iemand na te lopen? Spreek uw vriend hierop aan. Zeg iets als: ‘Dat kan bedreigend overkomen’ of ‘Misschien voelt diegene zich hierdoor ongemakkelijk’. Maak duidelijk dat dit gedrag niet stoer is en dat het anderen een onveilig gevoel kan geven.

TIP 2: Begrijp wanneer en hoe u iemand aanspreekt

Denk vanuit de persoon die u aanspreekt. Vraag u af hoe uw gedrag op diegene overkomt. Lees sociale signalen: voelt diegene zich ongemakkelijk of keert hij/zij zich van u af? Respecteer grenzen. Een duidelijk ‘nee’ of afwijzing is altijd een teken om te stoppen.

TIP 3: Betrek het slachtoffer, zodat het niet alleen is

Ziet u dat iemand wordt lastiggevallen? Laat merken dat de persoon niet alleen is. Zeg bijvoorbeeld vriendelijk ‘Hé, ik ken u toch van …?’ Zo verplaatst u de aandacht naar iets veiligs en breekt u de situatie open. Als u zelf niet durft in te grijpen, zoek anderen die u kunnen helpen. Zorg samen voor een veilige omgeving.

TIP 4: Maak uzelf zichtbaar en vraag om hulp

Maak uzelf zichtbaar en vraag om hulp. Voelt u zich onveilig? Maak geluid en zorg dat mensen zien dat er iets aan de hand is. Loop een winkel, restaurant, of andere drukke plek binnen en vraag om hulp. Betrek als dat mogelijk is omstanders door een duidelijke vraag te stellen. Een vraag die u kunt stellen is: ‘Kan ik hier even staan? Die persoon maakt me ongemakkelijk’.

TIP 5: Geef uw grenzen aan:

Geef uw grenzen aan. Grenzen aangeven kan lastig zijn, vooral als u bang bent dat de situatie uit de hand loopt. Toch zijn er manieren om uw grenzen duidelijk over te brengen zonder de situatie verder te laten oplopen. Gebruik een vaste en kalme toon. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik voel me hier ongemakkelijk door’. Of: ‘Ik wil dat u mij met rust laat’. Dit maakt uw grens duidelijk zonder dat u de ander uitdaagt.

Daarnaast kan het helpen om fysiek signalen te geven. Dat kan bijvoorbeeld door weg te kijken of uw lichaam weg te draaien. Zo laat u zien u geen contact wil. Als de persoon niet stopt, geef dan nogmaals uw grens aan. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Ik heb al gezegd dat ik wil dat u mij met rust laat’. Deze herhaling versterkt uw boodschap.

Vermijd daarbij excuses of verontschuldigingen. Zeg liever niet: ‘Sorry, maar ik voel mij ongemakkelijk’. Dit kan de indruk wekken dat u toegeeft aan verdere interactie. Blijf direct en zelfverzekerd. Zo geeft u duidelijk aan dat uw ruimte en grenzen gerespecteerd moeten worden.

TIP 6: Zorg voor een veilige en inclusieve ruimte

Bent u bijvoorbeeld horecaondernemer of winkelier? Zorg voor een veilige en inclusieve ruimte. Een veilige en inclusieve omgeving helpt om straatintimidatie tegen te gaan. Dat geldt vooral voor LHBTIQ+-personen en anderen die hier vaak mee te maken krijgen. Onder andere horecazaken, winkels en andere kunnen een duidelijk signaal af te geven dat intimidatie niet wordt getolereerd en dat iedereen welkom is.