Bloemen en bollen/biodiversiteit

Het bollenlint loopt via de Poelenburcht in Zaandam langs de Twiskeweg, De Weer, de Vermiljoenweg, de Heijermansstraat, de Prins Bernhardrotonde, de Vincent van Goghweg, de Provincialeweg, de Rosariumlaan en stopt in het Agathepark in Krommenie. Ook in een aantal parken in Zaanstad, zoals het Volkspark, het Kogerpark en het Agathepark, zie je de komende weken weer een hoop verschillende bloeiers die de stad een mooi kleurtje geven.

Zaanse bijen- en bollenlint

Het doel van het Zaanse Bijen en bollenlint is om aaneengesloten stukken groen en natuur te verbinden en te voorzien van bloemen. Een goed op maat gevoerd gefaseerd maaibeleid en het aanbrengen of laten ontstaan van mantelzomen rondom bosplantsoen draagt hier ook aan bij. Door een grote diversiteit in geschikte inheemse soorten kunnen de bijen – en ook andere bestuivers en insecten zoals vlinders – het hele jaar door voldoende stuifmeel en nectar verzamelen waardoor de levenskansen toenemen. Dat is niet alleen goed voor deze dieren maar ook leuk om zelf van te genieten! Veel andere dieren zoals insecteneters profiteren daar weer van mee. De biodiversiteit neemt dan als het ware vanzelf weer toe! Wist je dat tachtig procent van de voedselgewassen wordt bestoven door insecten zoals de wilde bij?

Foto van het bollenlint in Zaanstad.

De gemeente heeft gekozen voor verschillende soorten planten en bloemen. We hebben onder andere narcissen, krokussen, sieruien en camassia geplant. De keuze voor verschillende soorten is bewust, omdat ze op verschillende momenten in het jaar bloeien. Zo hopen we er tot half juni plezier van te hebben.

Wat zijn vaste planten?

Vaste planten zijn planten die meer dan een jaar groeien en bloeien. Sommige planten blijven groen, maar meestal sterven ze in het najaar bovengronds af en trekken ze zich ondergronds terug voor hun winterslaap. Vaste planten vormen boven de grond ieder jaar nieuwe stengels, bladeren, bloemen en zaden. In het voorjaar komen ze groter en krachtiger terug, zo zorgen ze ieder jaar voor lang plezier!

Welke planten gaan we gebruiken?

In de toekomst willen wij op diverse locaties, gefaseerd over enkele jaren, Bio-steps aanleggen. Maar wat is een Bio-step? Een Bio-step is een plaats waar een optimaal leefgebied wordt gecreëerd voor bepaalde soorten fauna. In dit leefgebied kan voortplanting plaatsvinden, kan de soort rusten en overwinteren. Daarnaast kunnen de Bio-steps voor verbinding tussen de al aanwezige groenstructuren en naar het buitengebied zorgen, als “steppingstones”. Uitgangspunten hierbij zijn:

• Aantrekkelijk voor een diversiteit aan Flora & fauna
• Toegevoegde waarde hebben voor de leefomgeving en beleving van bewoners
• Er een educatieve component aan toevoegen
• Toegevoegde waarde hebben voor spel van kinderen

Concept de Bonte Berm

Om de biodiversiteit te vergroten én een lange bloeitijd te garanderen is het concept de Bonte Berm ontwikkeld.

Een samengesteld bloembollenmengsel uit één-, twee en meerjarige (inheemse) zadenmengsels zorgt voor een lange bloeitijd, een verhoogde biodiversiteit en het versterkt de seizoensbeleving.

Hieronder zijn de vier fases van het concept de Bonte Berm te zien.

Bonte berm fase 1.

Bonte berm fase 2.

Bonte berm fase 3.

Bonte berm fase 4.

Waarom doen we dit?

Er is behoefte aan het terugbrengen van kleur in de wijken, en dit biedt kansen voor een duurzame en biodiverse vorm van onderhoud. Met de vaste planten in de plantvakken wil de gemeente de biodiversiteit bevorderen en een bijdrage leveren aan klimaatadaptie.

De verschillende planten- en diersoorten op aarde houden de natuur in balans. Samen vormen ze een levende en productieve natuur. Dit noemen we biodiversiteit.

Onderzoek

De gemeente Zaanstad is vanaf 2018 de soortenrijkdom (biodiversiteit) aan planten en dieren in kaart brengen. Bij gemeentelijke ontwikkelingsprojecten kan dan nog beter rekening worden gehouden met de aanwezige natuur. Het is namelijk een hele opgave om meer woningen te bouwen en evengoed de kwaliteit van de natuur te behouden en te verbeteren. De gemeente heeft nu een eerste stap gezet met het laten opstellen van een meetplan door de universiteit van Wageningen, daar kunnen we jouw hulp goed bij gebruiken!

Vastleggen in de databank

De waarnemingen en tellingen worden geregistreerd in de Nederlandse Databank Flora en Fauna (NDFF). Met de ingevoerde gegevens kunnen trends en analyses gemaakt worden over de lokale biodiversiteit. Regelmatig zal de gemeente de resultaten van het onderzoek terugkoppelen naar de inwoners van de gemeente Zaanstad, via media, bijeenkomsten en deze website.

Zaanse initiatieven

Door heel Zaanstad hebben we verschillende initiatieven waarmee we de biodiversiteit willen bevorderen. Niet alleen de gemeente steekt hier energie in, maar er zijn ook genoeg voorbeelden waar bewoners bezig zijn om de biodiversiteit in Zaanstad te helpen! Op het Roggeplein in Zaanstad is bijvoorbeeld een Vlindertuin aangelegd. Dit is tot stand gekomen door de Kinderraad. Ook in het Kalf is een vlindertuin. Dit is een groenadoptie. Veel bewoners die groen adopteren houden rekening met de biodiversiteit, met speciale beplanting. Door heel Zaanstad loopt ook een bloemenlint. Een deel is van de gemeente, maar  bewoners kunnen ook bloemenlint adopteren. Geadopteerde bloemenlinten vind je bij het Hoornseveld en Kogerveld. We verspreiden jaarlijks ook bloemenmengsels onder bewoners, zodat iedereen mee kan helpen aan een fleurig en kleurrijk Zaanstad. Ook dat helpt weer mee aan de biodiversiteit! In 2018 is Zaanstad al gekozen als Bijvriendelijke Gemeente. Toch zijn we nog steeds bezig om dit te verbeteren, zo zijn we het maaibeleid aan het aanpassen, waarin voortaan nog meer rekening houden met biodiversiteit! Verder houdt de gemeente met het inrichten van de openbare ruimte steeds meer rekening met biodiversiteit en groen. Er zijn op een aantal locaties meer vaste planten aangebracht! Dit zorgt voor kleur en afwisseling in de wijken.

Help je mee?

We werken bij dit onderzoek graag samen met  lokale natuur- en milieuorganisaties, bewoners en vrijwilligersorganisaties. Heb je kennis van planten, vlinders, vogels, insecten of andere dieren? Laat het ons weten als het je leuk lijkt om mee te helpen! Neem hiervoor contact op met Gijs Doeglas, stadsecoloog en coördinator van dit project, via mailadres G.Doeglas@zaanstad.nl of via het verkorte gemeentelijke telefoonnummer 14 075. We bekijken dan samen hoe en wanneer je kunt deelnemen.

Ook kun je via de website van Vlinderstichting een gratis handleiding aanvragen vol ideeën, inspiratie en concrete handelingen om insecten te helpen.

Bloemrijke tuin.

Zaanstad heeft een afwisselende natuur. Deze willen we graag behouden en waar mogelijk verbeteren. Om de natuur goed in kaart te brengen is jouw hulp als vrijwilliger hard nodig. Vrijwilligers gaan samen met medewerkers van Natuurlijke Zaken (onderdeel van Landschap Noord-Holland) en onze stadsecoloog een paar keer per jaar de natuur in. Je leert dan van alles over de vele verschillende soorten planten en dieren die in Zaanstad leven.

Het onderzoek

Jaarlijks vindt een onderzoek plaats tot en met 2025 voor het Meetnet Biodiversiteit Zaanstad. Dit gebeurt doormiddel van begeleiding en opleiding door ecologen van Natuurlijke Zaken (Landschap Noord-Holland). De volgende soorten worden onderzocht:

• Ringslang;
• Rugstreeppad;
• Rietvogels;
• Flora;
• Dagvlinders & wilde bijen,
• Libellen;
• Bunzing en wezel;
• Vissen;
• Vleermuizen.

Wat wordt van jou gevraagd?

• Je wil 1 of meerdere meetpunten 3 keer per jaar monitoren;
• Je bent bereid om jouw meetpunt voor meerdere jaren achter elkaar te monitoren;
• Je kan de soort of soortgroep volgens een protocol monitoren of bent bereid dit te leren;
• Je onderzoekt zelfstandig en deelt de resultaten via waarneming.nl.

Heb je interesse?

Heb je interesse in dit onderzoek? Stuur dan een e-mail naar info@natuurlijkezaken.nl.