Eikenprocessierups
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes legt in de toppen van de eik. Van april tot begin mei komen de rupsen uit de eitjes. Na een aantal vervellingen komen groepen rupsen samen en vormen grote nesten op de stammen van eiken. Deze bolvormige nesten bestaan uit een spinsel van draden, brandharen, vervellingshuid en uitwerpselen.
Vanuit hun nesten gaan de rupsen ’s nachts ‘in optocht’ (vandaar de naam processierups) op zoek naar voedsel. In juli verpoppen de rupsen zich tot vlinder. Ook dan kunnen de achtergebleven brand-haren, waarmee de huid van de rupsen zijn bedekt, voor ongemak zorgen. De eikenprocessierups wordt vaak verward met de veel voorkomende spinselmot of stippelmot. De rups van deze mot kapselt bomen geheel in met witte spinsels, maar is verder compleet onschuldig. De bomen herstellen zich vrij snel als de motten zijn verpopt en de boom hebben verlaten.
Gezondheidsklachten
Een volgroeide rups heeft ongeveer 700.000 haartjes, die met het blote oog niet te zien zijn. Met hun weerhaakjes dringen brandharen, bij aanraking, gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Het is dus belangrijk om rupsen niet aan te raken. Contact met de brandhaartjes van de rups kan binnen een paar uur klachten veroorzaken als:
- Jeuk
- Bultjes
- Roodheid
- Ontsteking
Melding en informatie
Heeft u ergens in Zaanstad de processierups gezien? Maak dan online een melding. Ook kunt u een melding bij de gemeente maken via het verkorte gemeentelijke telefoonnummer 14 075. Voor meer gezondheidsinformatie kunt u terecht bij de GGD Zaanstreek-Waterland via telefoonnummer 0900 – 254 5454.
De eiken in Zaanstad worden veel gecontroleerd op de aanwezigheid van de rups. Op plaatsen waar veel ongemak van de brandharen is, proberen we de plaag op een milieuvriendelijke manier te bestrijden. Dit doen we door het opzuigen van rupsen en nesten. Dit wordt gedaan door onze snoeiaannemer. De afgezogen rupsen worden vernietigd in een oven, zodoende dat de brandharen verdwijnen. De mensen die het doen zijn daarvoor opgeleid en dragen speciale pakken. We hebben bollenmengsels en planten geplant die gunstig zijn voor sluipwespen en vogels. Dit zijn natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. We gebruiken ook een kleverige goedje. Dat brengen we op een nest aan, zodat de rupsen blijven plakken. Ook planten we geen hele lanen aan met eiken om zodoende de biodiversiteit te vergroten.
De eikenprocessierups is sinds 2004 bezig met een opmars vanuit Limburg, Noord-Brabant en Gelderland. De rups komt nu ook voor op eiken in het noordwesten van het land. We controleren de eikenbomen in Zaanstad regelmatig. Op plaatsen waar veel rupsen zitten, bestrijdt de gemeente de rups.
De gemeente bestrijdt de eikenprocessierups alleen in de openbare ruimte. Op de volgende manieren kunt u ervoor zorgen dat de rups zich niet in uw tuin nestelt:
- Zorg ervoor dat uw tuin een fijne plek voor vogels wordt. Mezen zijn dol op de rups. Hang nestkastjes op en voer vogels in de winter bij. Met één mezenpaar in uw tuin heeft u al geen last meer van de rups.
- Ook kan het helpen om veel verschillende bloeiende planten neer te zetten. Dit trekt insecten aan die de natuurlijke vijanden zijn van de eikenprocessierups. Bovendien helpt u er ook vlinders en bijen mee.
- Zit de rups eenmaal in de eiken in uw tuin, bel dan een gespecialiseerd bedrijf om hem te verwijderen. U kunt ook aan de gemeente vragen om dit, tegen betaling, te regelen.
- Probeer de rups niet zelf te verwijderen, want de kans is groot dat de haren van de rups zich verspreiden en u er toch nog mee in aanraking komt.
- Gebruik zeker geen chemische bestrijdingsmiddelen: een vergiftigde rups kan alsnog gegeten worden door een vogel.